Sơn Mỹ, een plek vol herinneringen

Ik was deze week in Quang Ngai, de hoofdplaats van Quang Ngai provincie, waar we een werkswinkel hadden met mensen van het departement onderwijs van de provincie en het district. Quang Ngai is een stad van iets meer dan 100000 inwoners. Het ligt zo een 15 km van de zee.

Op de weg naar de zee, passeer je langs Sơn Mỹ, een onooglijk dorpje zoals er zovelen zijn. Op de kaarten die gebruikt werden door de troepen van de VS tijdens de Amerikaanse oorlog, werd dit dorp Mỹ Lai genoemd, naar een van de gehuchten van Sơn Mỹ. En zo ging het de geschiedenis in.

Het speelde zich af op 16 maar 1968, vijftig jaar geleden. Na het Tet-offensief van het Nationale Bevrijdingsfront (door de VS Viet Cong genoemd), vermoedden de VS troepen dat Viet Cong strijders zich in en om het dorpje Sơn Mỹ schuilhielden. Ze wilden het gebied uitkammen. De operatie begon ‘s ochtends vroeg op 16 maart. Wat er gebeurde is een bloederig verhaal van verkrachting, moord, brand en vergiftiging. Er werden geen strijders gevonden. Het moorden en vernietigen stopte pas nadat ondersteunende helikopterdivisies zagen wat er aan de hand was en burgers met hun wapens beschermden tegen hun Amerikaanse collega’s. Er vielen tussen de 347 en 504 doden Het verhaal belandde jarenlang in de doofpot, maar ging uiteindelijk een grote rol spelen in de publieke opinie in de VS tegenover de oorlog.

In Sơn Mỹ is een herdenkingsmonument en een museum dat dringend een opfrisbeurt kan gebruiken. Af en toe komt er een busje met Vietnamese toeristen. In de tuinen is een deel van het dorp zoals het was heropgebouwd. Bordjes geven aan welke familie er in welk huis woonde. Je wandelt er tussen het groen en de geschiedenis. Je voelt de paniek en de schrik.

In een ander gehucht is er een kleine tempel waar de doden herdacht worden. Op de achtergrond hoor je de slag van de golven en de wind in de palmen.