Vrouwendag

Foto: Foto: Herman Verwey/ap (via De Standaard)

Wij hebben een vrije dag vandaag. Het is vrouwendag in Zuid-Afrika.

Zestig jaar geleden marcheerden 20000 Zuid-Afrikaanse vrouwen naar de zetel van de uitvoerende macht, het Uniegebouw in Pretoria. Ze protesteerden tegen het invoeren van de pasjeswet voor vrouwen. Voortaan zouden alle niet blanke vrouwen, net als de mannen, altijd een pas op zak moeten hebben, waar duidelijk in aangegeven was waar ze zich wel en niet mochten bevinden.

Op 9 augustus 1956 verzamelden duizenden vrouwen zich in Pretoria. Ze kwamen van over het hele land. Zwart, kleurling, Indiër, maar ook blanken. Het was een kleurrijke optocht. ANC kleuren, sari’s, hoofddoeken, kinderen op de rug. Sommigen hadden de kinderen van hun blanke

werkgevers aan de hand. De optocht verliep perfect, zonder rellen. Het duurde een hele tijd voor alle vrouwen zich in het amfitheater van het Uniegebouw hadden opgesteld. De leiders brachten de petities, stapels en stapels, naar het kantoor van de toenmalige eerste minister Strijdom. Hij gaf niet thuis. Blijkbaar werden de petities zelfs weggehaald nog voor hij of zijn collega’s ernaar hadden gekeken.

Een van de leiders, Lilian Ngoyi deed een meesterlijke zet: ze vroeg de vrouwen om een half uur stilte. Daar stonden ze. Dertig minuten lang hun afkeuring tonend via hun stilte. Indrukwekkend. Op hun weg terug zongen ze “Nkosi sikeleli Afrika” en een andere lied met de tekst “als je een vrouw slaat, sla je een rots”.

Deze protestoptocht heeft indruk gemaakt. Niet alleen als verzet tegen het apartheidsbewind, maar ook al seen teken van ontvoogding van vrouwen in een patriarchale maatschappij.

Sinds 1994 wordt deze dag herdacht. Het is vandaag Vrouwendag. Men viert vandaag de kracht van vrouwen, maar het is ook een dag waar onrecht en geweld tegen vrouwen worden aangeklaagd.

Vorige zaterdag namen 4 jonge vrouwen initiatief. Op net zo een indrukwekkende manier.

Het gebeurde tijdens het slotmoment in het hoofdkwartier van de onafhankelijke verkiezingscommissie. Nu alle stemmen van de gemeenteraadsverkiezingen geteld waren en de uitslag bekend was, zou president Zuma een speech houden. Hij stapte naar het podium. Niemand lette op 4 jonge vrouwen die hem volgden en dicht bij het podium gingen staan. Zuma begon te spreken, over democratie, enzovoort. De vier vrouwen gingen voor het podium staan, met de rug naar hun president. Ze hadden elke een A4tje dat ze voor zich hielden. Zuma was zich van geen kwaad bewust en ging gewoon door, maar het publiek zag hun boodschap.

#

I am 1 in 3

#

10 yrs later

#

Khanga

#

Remember Khwezi

1 op de 3 vrouwen in Zuid-Afrika krijgt te maken met misbruik. 10 jaar geleden werd Zuma vrijgesproken in een verkrachtingszaak. Of dat terecht was, is nog steeds niet duidelijk. De schuilnaam van zijn slachtoffer was Khwezi. Khanga verwijst naar het kledingstuk dat tijdens de rechtszaak werd besproken.

Het duurde een tijdje voor de boodschap aankwam. Toen kwam er actie. Een vrouwelijke minister riep de veiligheidsdiensten en die verwijderden de vrouwen. Maar hun doel was bereikt. Het thema van de vrouwendag stond weer op de kaart. En hoe.