Moord in Heuwelsig

Het is warm in de kapel van Sint Michaels School waar ons koor repeteert. Er hangt een opgewonden sfeertje. De eerste repetitie van het nieuwe jaar, spanning over het optreden in maart, maar ook gewoon het plezier van samen zingen. We zijn net klaar met het zingen van een lied uit Händels Messiah als onze dirigent vertelt dat de opa van een van zijn muziekleerlingen vorige nacht is vermoord.

De sfeer verandert momentaan.

Twee mannen braken bij het oudere koppel in, staken de man met een keukenmes verschillende keren en bonden de vrouw vast. Ze gingen er met een oude wagen, juwelen en bankkaarten vandoor nadat ze ook de vrouw met het mes ernstig hadden verwond. Zij overleefde het. De grootvader niet. De daders zijn allebei binnen een paar uur na de misdaad gevat, met de buit.

Thuis zoek ik op internet naar meer info en vind een artikel in het Volksblad, een lokale krant.

De mensen woonden in een gewoon townhouse (te vergelijken met een rijhuis in België) in Heuwelsig, een wijk waar ik zelf ook nog heb gewoond. Het maakt het verhaal op een of andere manier nog erger. De werkelijkheid van dit land komt zo net een beetje te dichtbij. Ik las in De Standaard over de moord in Ardooie. Ook in België kan je vermoord worden door iemand op zoek naar buit. Maar in Zuid-Afrika gebeurt het veel meer, dat bewijzen de statistieken. Criminaliteit gaat vaak gepaard met extreem geweld.

Wat me bijna nog meer schokt dan het nieuws zelf, is wat ik onder het artikel lees. De reacties en opmerkingen van lezers. Media zijn tegenwoordig participatief: iedereen heeft een mening en zet die online. Ben ik dat nu trouwens ook niet aan het doen? Ook reacties die ik onder artikels van De Standaard lees, vind ik wel eens ergerlijk. Maar vele van de reacties onder dit artikel zijn ronduit racistisch, niet zo een klein beetje (kan je eigenlijk wel een klein beetje racistisch zijn?), maar extreem. Sommige reacties van blanke, Afrikaner lezers van deze Afrikaanse krant maken me gewoonweg misselijk.

Dat Zuid-Afrika zo een hoge moordstatistieken heeft, is bekend. De extreme armoede en ongelijkheid, de vele, ouderloos opgroeiende kinderen, het slechte onderwijs en de hoge werkloosheid, het vervagen van traditionele waarden, verscheurde families, zijn maar een paar redenen. Veel van die redenen vinden hun oorsprong in het Apartheidsbewind en de democratische regeringen zijn er na 1994 niet in geslaagd om er echt iets aan te doen. De kloof is nog groter geworden. Geweld lijkt de nieuwe manier van communiceren. Nog vorige week ontaardden protesten in Sasolburg, ook Vrijstaat, in hevige rellen waar winkels onder het oog van de camera werden leeggeplunderd. Dat is verontrustend.

Maar even verontrustend zijn voor mij de opmerkingen die ik onder het artikel in het Volksblad lees. Wat voor waarden geven deze mensen aan hun kinderen mee? Hoe kunnen zij bijdragen aan de droom van de regenboognatie? Of zal die altijd een droom blijven?